Terapie online – skuteczność i ograniczenia
Czy psychoterapia przez Internet naprawdę działa? Porównanie nurtów i praktyczne wskazówki
W dobie cyfryzacji coraz więcej osób korzysta z pomocy psychologicznej zdalnie.
Terapia online stała się nie tylko alternatywą dla wizyt stacjonarnych, ale także ich pełnoprawnym odpowiednikiem.
Jednak czy każda forma terapii jest równie skuteczna online? Jakie są zalety i ograniczenia tej formy pomocy psychologicznej?
Czym jest terapia online?
Terapia online to forma psychoterapii prowadzona za pośrednictwem:
wideorozmów (najczęściej Zoom, Google Meet),
komunikatorów tekstowych (np. czaty terapeutyczne),
rozmów telefonicznych lub maili (rzadziej stosowane).
Rozwój terapii online przyspieszył szczególnie w czasie pandemii COVID-19 i od tego momentu stale rośnie liczba osób korzystających z tej formy wsparcia psychicznego.
Co może wpływać na skuteczność:
Jakość relacji terapeutycznej (przymierze terapeutyczne),
Stabilność techniczna połączenia,
Gotowość klienta do zaangażowania w proces terapeutyczny i samodyscyplina.
Terapia online w różnych nurtach psychoterapii
1. Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Bardzo dobrze sprawdza się online
Skoncentrowana na konkretnych problemach, zorientowana na cel,
Praca domowa i narzędzia CBT mogą być łatwo przesyłane online,
Idealna w leczeniu depresji, lęków, fobii, bezsenności.
2. Terapia schematów (tzw. trzecia fala CBT)
Może być skutecznie prowadzona online z doświadczonym terapeutą
Wymaga długoterminowego zaangażowania,
Wymaga pracy nad głębszymi wzorcami zachowań i emocji.
3. Terapia psychodynamiczna / psychoanalityczna
Może być trudniejsza online
Opiera się na subtelnej obserwacji emocji, mowy ciała i procesów nieświadomych,
Utrudnione są „mikrosygnały” w komunikacji niewerbalnej.
Utrudnione może być nawiązanie takiej relacji terapeutycznej, która będzie miała charakter właściwy dla terapii psychodynamicznej
Mimo to, coraz więcej terapeutów psychodynamicznych skutecznie adaptuje tę metodę do formy online, biorąc jednak pod uwagę ograniczenia tego sposobu pracy dla możliwości osiągnięcia celów terapii.
4. Terapia humanistyczna (np. Gestalt, podejście Rogersa)
Możliwa do realizacji online
Skupienie na autentycznym kontakcie, uważności, doświadczaniu emocji „tu i teraz”,
Wymaga dobrej jakości łącza i wzajemnego zaangażowania.
5. Terapia systemowa (rodzinna, par)
Możliwa, ale zależna od technicznych i przestrzennych warunków
Ważna jest obecność wszystkich członków systemu (np. pary),
Dobre efekty przy jasnych zasadach sesji i odpowiednim przygotowaniu.
Główne zalety terapii online
Dostępność – niezależnie od miejsca zamieszkania,
Oszczędność czasu i pieniędzy (dojazdy, elastyczny grafik),
Większy komfort psychiczny – dla osób z lękiem społecznym czy agorafobią,
Możliwość kontynuacji terapii podczas podróży lub przeprowadzki.
Ograniczenia i trudności terapii online
Brak fizycznej obecności może utrudniać budowę głębokiego zaufania,
Problemy techniczne (słabe połączenie, brak prywatności),
Nie każda osoba czuje się komfortowo przed ekranem,
Nie każda sytuacja się kwalifikuje – terapia online nie jest wskazana w przypadkach ostrych kryzysów psychicznych, ryzyka samobójczego czy psychoz.
Dla kogo terapia online będzie dobrym wyborem?
Osoby z zaburzeniami lękowymi, depresyjnymi, stresem, wypaleniem,
Osoby mieszkające za granicą i szukające terapii w języku ojczystym,
Osoby ceniące elastyczność i prywatność,
Osoby pracujące nieregularnie, często podróżujące.
Jak przygotować się do terapii online?
Znajdź spokojne, prywatne miejsce,
Upewnij się, że masz stabilne łącze internetowe,
Korzystaj ze słuchawek, by poprawić jakość dźwięku i zwiększyć prywatność,
Traktuj sesję tak samo poważnie jak wizytę na żywo.
Podsumowanie: czy warto korzystać z terapii online?
Terapia online to nowoczesne narzędzie, które umożliwia dostęp do skutecznej pomocy psychologicznej tysiącom osób. Chociaż ma swoje ograniczenia, przy odpowiednich warunkach i wyborze właściwego nurtu – może być równie efektywna jak terapia stacjonarna.
