PROGRAM WYCHODZENIA Z OSAMOTNIENIA
Moduł VII: Uczenie się proszenia o wsparcie
Radzenie sobie z odmową
Odmowa jest doświadczeniem uniwersalnym. Wszyscy spotykamy się z sytuacjami, w których nasze potrzeby, prośby lub pomysły nie zostają zaakceptowane przez innych lub też sami odmawiamy komuś w sytuacji, gdy zgłasza się do nas ze swoimi potrzebami. Dla osób, które uczą się proszenia o wsparcie lub wchodzenia w nowe relacje odmowa może być szczególnie trudna. Zrozumienie mechanizmów psychologicznych, które uruchamiają się w takich sytuacjach, oraz nauka strategii radzenia sobie może znacząco zmniejszyć jej negatywny wpływ na poczucie własnej wartości i nasze relacje interpersonalne.
Reakcje na odmowę są w dużej mierze uwarunkowane wcześniejszymi doświadczeniami relacyjnymi. Osoby, które w dzieciństwie doświadczyły niestabilności emocjonalnej, ignorowania potrzeb lub krytyki mogą reagować na odmowę intensywnym lękiem, poczuciem wstydu lub obniżonym poczuciem własnej wartości. Z kolei osoby z doświadczeniem bezpiecznych więzi są częściej w stanie interpretować odmowę w sposób mniej zagrażający, jako informację o sytuacji, a nie jako ocenę własnej wartości.
Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z odmową jest normalizacja doświadczenia. Odmowa jest naturalnym elementem relacji międzyludzkich i nie jest równoznaczna z osobistą porażką. Akceptacja faktu, że nie zawsze możemy otrzymać wsparcie lub zgodę innych sprzyja większej odporności psychicznej i mniejszemu stresowi. Uznanie odmowy jako sytuacji zewnętrznej, a nie powtarzającej się projekcji dawnych zranień jest kluczowe dla utrzymania zdrowych granic i poczucia bezpieczeństwa w relacjach.
Kolejnym ważnym aspektem jest regulacja emocji. Odmowa często wywołuje natychmiastową reakcję emocjonalną: smutek, złość, rozczarowanie lub wstyd. Strategie takie jak głębokie oddychanie, czy uważna obserwacja własnych emocji pozwalają na obniżenie napięcia i refleksję nad sytuacją. W literaturze psychologicznej podkreśla się znaczenie „współregulacji” emocji poprzez rozmowę z zaufaną osobą lub zapisywanie własnych przeżyć, co pozwala przetworzyć doświadczenie odmowy w bezpieczny sposób.
Kolejnym krokiem jest analiza sytuacji i szukanie alternatyw. Odmowa może być okazją do refleksji nad własnymi potrzebami, sposobem ich wyrażania oraz kontekstem, w którym prosimy o wsparcie. Czasami przyczyna odmowy nie leży w nas samych, lecz w ograniczeniach drugiej osoby lub okolicznościach zewnętrznych. Warto zastanowić się nad alternatywnymi źródłami wsparcia lub modyfikacją naszej prośby, co zwiększa szanse na otrzymanie pomocy w przyszłości.
Ważnym elementem jest również utrzymywanie poczucia własnej wartości i autentyczności. Odmowa nie powinna podważać naszej samooceny ani zmuszać do ukrywania emocji, czy rezygnowania z własnych potrzeb. Praktykowanie życzliwości wobec siebie, rozumienie własnych ograniczeń i przyjmowanie własnych emocji wzmacniają naszą odporność na negatywne skutki odmowy i sprzyjają podejmowaniu kolejnych prób proszenia o wsparcie.
Na koniec warto podkreślić, że radzenie sobie z odmową jest umiejętnością, którą można rozwijać stopniowo. Ćwiczenia w codziennym życiu, takie jak proszenie o drobne przysługi, obserwowanie reakcji własnych emocji i refleksja nad tym, co działało, pozwalają budować doświadczenie, które zmniejsza lęk przed odrzuceniem i wzmacnia zdolność do zdrowego wchodzenia w relacje.
Podsumowując, odmowa nie jest zagrożeniem dla naszej wartości ani końcem relacji. Jest naturalnym elementem życia społecznego. Uważne obserwowanie własnych emocji, akceptacja doświadczenia odmowy, refleksja nad kontekstem i stopniowe ćwiczenie proszenia o wsparcie pozwala przekształcić odmowę w doświadczenie uczące, wzmacniające samoświadomość i dojrzałość relacyjną.
Dołącz do naszej grupy na Facebook: GRUPA ANTY-SAMOTNOŚCI. WYCHODZIMY Z OSAMOTNIENIA.
Jeżeli potrzebujesz wsparcia ze strony psychologa, psychoterapeuty lub interwenta kryzysowego to zarezerwuj wizytę:
Literatura
Germer, C. K., & Neff, K. (2019). The Mindful Self-Compassion Workbook. Guilford Press.
Siegel, D. (2020). The Developing Mind. Guilford Press.
Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2016). Attachment in Psychotherapy. Guilford Press.